6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun, Türkiye'de aile içi şiddet ve kadına yönelik şiddetle mücadelede en etkili yasal düzenlemelerden biridir. 8 Mart 2012’de kabul edilip 20 Mart 2012’de yürürlüğe giren bu kanun, mağdurların korunmasını, şiddetin önlenmesini ve faillerin caydırılmasını amaçlar. 6284 sayılı kanun yalnızca evli bireyleri değil; kadınları, çocukları, yaşlıları ve diğer aile bireylerini de kapsamaktadır.

6284 Sayılı Kanunun Amacı Nedir?

Kanunun temel amacı;

• Şiddet mağdurlarının yaşam haklarını ve güvenliğini korumak,
• Kadına yönelik şiddetin önüne geçmek,
• Psikolojik, cinsel, ekonomik ve fiziksel şiddeti engellemek,
• Failler hakkında hızlı ve etkili tedbir kararlarının uygulanmasını sağlamaktır.

Kanunun Kapsamına Kimler Girer?

6284 sayılı kanun aşağıdaki kişileri koruma kapsamına alır:

• Mevcut veya eski eş, nişanlı, partner
• Aynı evi paylaşan aile bireyleri
• Çocuklar (biyolojik veya evlat edinilmiş)
• Şiddete maruz kalma ihtimali bulunan kişiler (ısrarlı takip mağdurları)
• Kadınlar ve LGBTİ+ bireyler (fiziksel veya duygusal şiddet riski altındaki herkes)

Hangi Şiddet Türleri Kapsanır?

Kanun, şiddeti dört ana başlık altında ele alır:

• Fiziksel şiddet: Darp, itme, yaralama gibi fiiller
• Psikolojik şiddet: Aşağılama, tehdit, hakaret, izolasyon
• Ekonomik şiddet: Mağdurun ekonomik kaynaklarına erişimin engellenmesi
• Cinsel şiddet: Rızaya dayalı olmayan her türlü cinsel davranış

6284 Sayılı Kanunla Verilebilecek Koruma Tedbirleri Nelerdir?

❱❱ Mağdur Lehine Koruma Tedbirleri:

• Şiddet uygulayanın evden uzaklaştırılması
• Okul, işyeri, ikamet gibi alanlara yaklaşma yasağı
• Telefon, e-posta gibi iletişim araçlarıyla rahatsız etmenin yasaklanması
• Adres ve kimlik bilgilerinin gizlenmesi
• Geçici maddi yardım ve barınma hakkı
• Koruma nafakası ve geçici velayet
• Silah ve benzeri tehlikeli eşyanın kolluk kuvvetine teslimi

❱❱ Fail Hakkında Önleyici Tedbirler:

• Danışmanlık ve rehabilitasyon hizmetine yönlendirme
• Alkol veya madde bağımlılığı tedavisine sevk
• Gerekirse elektronik kelepçe uygulaması

Koruma Kararı Nasıl Alınır?

• Başvuru yolları: Karakol, jandarma, Cumhuriyet Savcılığı, Aile Mahkemesi veya Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM)
• Delil Şartı: Koruma kararları için delil veya belge sunulması şartı aranmaz.
• Tedbir süresi: 6 ay ile sınırlı olmakla birlikte uzatılabilir.
• Kararın tebliği: Şiddet uygulayana tebliğ edilir, karara itiraz edebilir ancak itiraz kararın uygulanmasını durdurmaz.

2025 Güncel Uygulamalar ve Genelgeler

Adalet Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı, 2023 yılında yayımladığı genelgelerle 6284 sayılı kanunun etkin uygulanmasını sağlamak amacıyla yeni düzenlemeler getirmiştir. Bu kapsamda:

• Polis ve jandarmaya verilen eğitimler artırıldı.
• ŞÖNİM’ler daha etkin hale getirildi.
• E-devlet üzerinden başvuru imkânı genişletildi.
• Israrlı takip vakaları için özel prosedürler tanımlandı.

ŞÖNİM (Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi) Ne İşe Yarar?

ŞÖNİM’ler 6284 sayılı kanunun sahadaki en önemli uygulayıcılarıdır. Bu merkezler:

• Psikolojik ve sosyal destek sağlar.
• Barınma, hukuki yardım, danışmanlık hizmeti sunar.
• Koruma kararının uygulanmasını denetler.
• Kolluk kuvvetleriyle eşgüdüm içinde çalışır.

Kanunun Etkinliğine Dair Eleştiriler

Her ne kadar 6284 sayılı kanun kadına yönelik şiddeti önleme açısından önemli bir adım olsa da;

• Uygulamada aksaklıklar yaşanabilmektedir.
• Bazı kararlar geç verilmektedir.
• Koruma kararlarının denetimi zaman zaman yetersiz kalabilmektedir.

Bu nedenle uzmanlar, yasanın uygulanmasında daha sıkı denetim ve daha fazla kamu görevlisi eğitiminin şart olduğunu vurgulamaktadır.

Sonuç

6284 Sayılı Kanun, şiddete uğrayan veya uğrama riski bulunan kadınlara, çocuklara ve diğer aile bireylerine yönelik etkili, hızlı ve caydırıcı önlemler sunar. Fiziksel, psikolojik, ekonomik ve cinsel şiddete karşı geniş bir koruma ağı sağlar. Başvuru sürecinin kolaylığı, delil zorunluluğunun olmaması ve devlet destekli sosyal yardımlar sayesinde bu yasa, mağdurların korunması konusunda son derece önemlidir.

Unutmayın: Şiddet gördüğünüzde veya şiddet riski taşıdığınızda 6284 Sayılı Kanun kapsamında haklarınız vardır. Karakola, savcılığa, mahkemeye ya da en yakın ŞÖNİM’e başvurabilirsiniz.